Jaarrekening 2018

§2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing

c. Risicoparagraaf (inventarisatie belangrijke risico's)

In het bijzonder vallen de volgende risico's te onderkennen.

Rijksbezuinigingen en decentralisaties
De gevolgen van de circulaires zullen steeds vertaald worden naar de (meer)jarenbegroting. Afhankelijk
van de ontwikkelingen op rijksniveau betekent dit tegenvallers dan wel meevallers. Hoe zich dit in de
toekomst zal ontwikkelen is onzeker. Wel zagen we zowel in de integratie-uitkering sociaal domein als de
specifieke uitkering gebundelde uitkering BUIG grote fluctuaties. De VNG heeft gepleit voor meer stabiliteit.De decentralisaties vormen nog steeds een punt van zorg in het sociaal domein. Het Rijk heeft op
voorhand efficiencykortingen ingeboekt. Hoewel we vanaf het invoeren van de decentralisaties tot eind
2018 al veel stappen in de goede richting gezet hebben tezamen met regiogemeenten en onze partners in
het sociaal domein, zijn er nog verdere verbeteringen noodzakelijk. Temeer om de kortingen van het Rijk
te kunnen opvangen. Vanaf 2019 is er geen aparte integratie uitkering sociaal domein meer.De komende jaren worden – op basis van de bestaande verhoudingen – de deelbudgetten nog herleidbaar verwerkt in de begrotingen. Met de periodieke managementinformatie worden de belangrijkste ontwikkelingen en tevens risico's in de raadscommissie Burgers en Samenleving gepresenteerd.

WSW
De GR WOZL en de GR WSP Parkstad hebben over de jaren genomen een stijgend tekort. De belangrijkste reden hiervan is een daling van de rijkssubsidie per Wsw arbeidsjaar die trapsgewijs wordt doorgevoerd tot en met 2020 met als gevolg een toename van het subsidietekort. Een ander risico ligt in de frictiekosten. Door de komst van de Participatiewet vindt er geen nieuwe instroom in de Wsw meer plaats. De organisatie blijft  in de komende jaren krimpen. De frictiekosten die hierdoor ontstaan kunnen maar ten dele worden opgevangen binnen het participatiebudget. Middels de plannen van de gemeenten voor het WSP en de verbinding die daarbij met de GR WOZL en de verbonden partijen wordt gemaakt, worden de risico’s in relatie tot verschuiving van opbrengsten en frictiekosten zoveel als mogelijk gemitigeerd. Daarnaast bestaan er nog enkele niet nader te kwantificeren risico’s bij WOZL en WSP Parkstad. Denk hierbij aan het ziekteverzuim met effect op de omzet, economische risico’s zowel de detacheringstarieven, als de plaatsingsmogelijkheden van Wsw-medewerkers staan onder druk en de dekkingsgraad van het pensioenfonds (de betaalbaarheid komt in het gedrang vanwege het feit dat er geen jonge deelnemers meer bijkomen). In 2018 zijn de risico's op de voet gevolgd zodat men tijdig geïnformeerd was en hier adequaat op ingesprongen kon worden. Ook inzake de ontwikkelingen en risico's met betrekking tot de Wsw wordt telkens geïnformeerd via de periodieke managementinformatie rapportage in de raadscommissie Burgers en Samenleving.

Jeugdzorg en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
Er zijn,  zoals bij elke open einde regeling, onzekerheden omtrent het daadwerkelijk beroep dat burgers  
gaan doen op de verschillende voorzieningen.
Wat betreft Jeugdzorg staat de gemeente voor een grote uitdaging. De budgetten zijn de afgelopen jaren aanzienlijk gekort door het Rijk. De ontwikkelingen en risico's inzake Jeugdzorg en Wmo worden gepresenteerd in de periodieke managementinformatie rapportage in de raadscommissie Burgers en Samenleving.

Demografische ontwikkelingen (bevolkingsafname en verandering bevolkingssamenstelling)
De regio Parkstad Limburg is, samen met Zeeland en Groningen, koploper in Nederland als het gaat om bevolkingsdaling. De bevolking in Kerkrade neemt sinds de jaren negentig af. In de periode 1995 tot en met 2018 met 13,3%.  De daling zet zich op basis van de meest recente prognose (CBS Statline en E,til (Progneff 2017)) verder voort met een afname van 9,4% tot 2030 en van 32,4% tot 2050. Met name de verandering in de bevolkingssamenstelling (kleiner aandeel jeugd, groter aantal ouderen) is belangrijk. Het proces van ontgroening en vergrijzing zal zich in de komende jaren verder voortzetten. Daarnaast zal het aantal huishoudens geleidelijk afnemen met 7,6% tot 2030).  Deze demografische veranderingen hebben een grote impact op de ontwikkeling van Kerkrade.

In de berekeningen van de algemene uitkering is rekening gehouden met een dalend inwoneraantal en minder huishoudens. Daarnaast treden nog allerlei andere effecten op. Zo zal door de nodige herstructurering het aantal woningen afnemen. Als gevolg van demografische ontwikkelingen, economische, technologische en marktontwikkelingen zal de structurele leegstand van gebouwen (kantoren, retail, maatschappelijk vastgoed en woningen) verder toenemen. Tevens zijn er minder opbrengsten uit belastingen, heffingen en leges (tenzij de tarieven relatief fors stijgen) en ontstaan er nadelen voor de gesubsidieerde instellingen en toeristisch-recreatieve voorzieningen in termen van afname van het aantal leden en van bezoekers. Verder zullen publieke voorzieningen in de woonomgeving (verder) onder druk komen te staan en zal een verslechtering van de arbeidsmarkt (afname van de beroepsbevolking) optreden die onvoldoende aansluit op de vraag.

In regionaal verband wordt middels het uitvoeringsprogramma IBA Parkstad 2016-2020, de Decentralisatie-Uitkering Bevolkingsdaling (2016-2020) en in vervolg hierop de Regiodeal Parkstad Limburg (2018) een extra impuls gegeven aan het aanpakken van de (gevolgen van de) bevolkingskrimp, economische structuurversterking en verbetering van de sociaaleconomische positie.

Grondexploitatie (OBK)
Er ligt een taakstelling om in de periode 2019 – 2022 een bedrag van circa € 0,5 miljoen aan inkomsten te realiseren. Een nadere toelichting op de (risico’s van de) grondexploitatie treft u aan in de paragraaf grondbeleid.

De Campus
Een bijzonder onderdeel van de Vastgoedvoorraad van onze gemeente vormt het voormalig onderwijsgebouw de Campus. Eind 2012 is de Campus ontruimd. Eind 2018 is door de raad besloten om gelden vrij te maken om technisch herstel aan de Campus uit te voeren om te voldoen aan de voorwaarden uit het Bouwbesluit. Toekomstige invulling en exploitatie van de Campus na herstel is nog in uitwerking. Alsdan kan bezien worden of er ten aanzien van de boekwaarde (ultimo 2018 nog € 6,4 mln, de afschrijvingslasten hiervan zijn meerjarig voorzien in de begroting) nog risico's zijn.

OZB
Ten aanzien van de realisatie OZB-opbrengsten 2017 in relatie tot vordering BsGW bestaat nog een risico.

Stadion / Roda JC
Gemeente Kerkrade heeft nog een langdurige vordering van € 19,004 mln (peil ultimo 2018) op het
Stadion. Inning daarvan is sterk afhankelijk van het betalen van de huur van het PLS door Roda JC. Over de
actuele ontwikkelingen bent u steeds in commissieverband geïnformeerd.

Beheer kapitaalgoederen
Ten aanzien van (de risico's van) het beheer van wegen, vastgoed en civieltechnische kunstwerken wordt verwezen naar de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.

Schade aan kapitaalgoederen (infra, civieltechnische kunstwerken en groenvoorzieningen) door klimaatomstandigheden, te weten:

    • Schade door storm
    • Schade door langdurige en/of hevige regenval
    • Schade door langdurige droogte en/of hitte
    • Extra kosten bij bovengemiddelde gladheid in winterperiode
ga terug